PANLILINLANG SA HUSTISYA: Ang “Anti-Antay Law,” Ginagamit na Panakip-Butas ng mga Dinastiya Upang Itago ang Trilyong Korapsyon at Kaguluhan sa Pamahalaan?

Sa entablado ng pulitika ng Pilipinas, kung saan ang ingay at drama ay madalas na mas matunog kaysa sa mismong serbisyo, may isang panukalang-batas na tila sadyang ginawang palabas: ang Anti-Dynasty Law. Ang panukalang ito, na pilit na isinusulong sa Kongreso, ay agad na binansagan ng mga kritiko bilang “Anti-Antay Law”—isang batas na hindi naman talaga seryosong ipapasa, kundi ginagamit lamang upang magpatagal, magpalihis ng usapin, at ilibing sa limot ang mas matitinding isyu ng korapsyon na bumabagabag sa bansa.

Ang timing at ang source ng panukala, na inihain ni Sandro Marcos, ay tinitingnan bilang kaduda-duda. Ayon sa mga ulat, malawak na ang diskusyon sa pagiging imposibleng maipasa ng batas na ito. Bakit? Dahil ang mismong institusyon na mag-aapruba nito—ang Kongreso—ay binubuo ng tinatayang 67% hanggang 72% na kasapi ng mga political dynasty. Maging sa Senado, mas mataas pa raw ang bilang, kung saan may mga pamilya na apat na miyembro ang sabay-sabay na nanunungkulan, tulad ng mga Cayetano, Tulfo, at Estrada. Ang tanong: Sino ang magpapasa ng batas na lalaban sa kanilang sariling interes? Ang sagot ay nagiging malinaw: walang mangyayari, at ito ay mananatiling isang “Anti-Antay Law” na magpapalipas lamang ng panahon.

Ang sadyang pagpapabagal sa Anti-Dynasty Law ay nagpapahiwatig ng isang mas malaking istratehiya: ang paglihis ng atensyon ng publiko. Ang panukalang ito ay tila smoke and mirrors na ginagamit upang ipokus ang diskurso sa “maganda sana, pero imposible” na batas, habang inilalayo ang mga mata ng taumbayan sa mga tunay na krisis. Ang pinakamalaking hinala ay sadyang itinatago ang usapin tungkol sa “Ghost Projects” na sinasabing may trilyong halaga, at ang isyu ng PhilHealth funds na laging binabanggit ng mga kritiko.

Ang Taktika ng Pag-Antay: Pagtatago sa mga “Ghost Projects”

Ang panawagan para sa Anti-Dynasty Law ay mas madaling i-headline kaysa sa komplikadong isyu ng Ghost Projects. Ang mga Ghost Projects na ito—mga gawaing imprastraktura na sinasabing bilyon-bilyon ang halaga ngunit wala namang nakikitang katibayan—ay isa sa pinakamalaking usapin ng korapsyon sa bansa.

Ang pagtutulak sa Anti-Dynasty Law, na hindi naman talaga seryosong ia-agenda, ay nagbibigay-daan sa mga mambabatas na magkunwari na concerned sila sa reporma habang patuloy na binabalewala ang mga tunay na agenda na dapat pag-usapan. Ayon sa mga ulat, ang panukala ni Sandro Marcos ay sadyang ginagamit upang iwasan ang diskusyon tungkol sa mga isyu na direktang may kinalaman sa kanyang pangalan, lalo na ang mga akusasyon na siya ay kasama sa tinatawag na “pork barrel king” dahil sa mga proyektong hindi niya mapaliwanag kung saan napunta.

Para sa mga kritiko, kung seryoso si Sandro Marcos sa reporma, dapat ay inuna niya ang paglilinis sa usapin ng Ghost Projects na nagdulot ng malawakang baha at kapalpakan sa imprastraktura. Ngunit sa halip na gawing agenda ang mga ito, ginagamit ang Anti-Dynasty Law bilang pamatay-sunog upang huwag pag-usapan ang tunay na korapsyon. Ang realidad ay, kahit sa mababang antas tulad ng Sanggunian Kabataan (SK), ang Anti-Dynasty Law ay nalulusutan pa rin—isang ama na kapitan ay magre-resign, at ang asawa o anak naman ang tatakbo, kaya’t nananatiling dynasty ang namumuno. Hindi kailangan ng batas kung ang intensiyon ay ang maghanap ng butas sa halip na manindigan sa katotohanan.

Ang Hipokresya ni Senador Hontiveros: Reyna ng Insertion at ang $60 Bilyong PhilHealth Fund

Kasabay ng pagiging distraction ng Anti-Dynasty Law, ang usapin sa PhilHealth funds ay muling sumiklab, at dito lumabas ang matinding kritisismo kay Senador Risa Hontiveros.

Ang senador ay tinawag na “Reyna ng Insertion” o “Reyna ng Amendment” dahil sa mga alegasyon na kasama siya sa nagpumirma upang ilipat ang 60 bilyong piso mula sa PhilHealth patungo sa ibang agenda. Ngayon, matapos utusan ng Korte Suprema na isauli ang nasabing pondo, si Hontiveros ay tila naghuhugas-kamay at pumupuri pa sa Korte Suprema. Para sa mga nagmamasid, ang ganitong pagkilos ay tila “pagpapanggap na malinis” sa gitna ng matinding isyu ng misuse ng pondo ng bayan.

Ang atake kay Hontiveros ay pinalala pa ng diskusyon tungkol sa Death Penalty. Sinabi ng mga kritiko na kaya raw pilit na kinokontra ni Hontiveros ang Death Penalty, partikular sa mga kasong plunder o korapsyon, ay dahil mismo sa kanyang sariling kaso. Ang lohika ay simple: ang batas laban sa plunder at ang batas laban sa mga dinastiya ay tiyak na hindi ipapasa dahil ang mga mambabatas mismo ang tatamaan. Ang kanyang pagtutol sa Death Penalty para sa plunder ay tinitingnan bilang pagprotekta sa sarili at sa mga kapwa niya politiko na sangkot sa korapsyon.

Ang koneksyon ng PhilHealth funds at ng mga Ghost Projects ay nagdudulot ng isang nakakabahalang tanong: kung ang mga pondo na dapat ay para sa kalusugan at imprastraktura ay ginagamit para sa pansariling interes, gaano kalaki na ba ang nalulusaw na pera ng bayan? Ang pagtatanggol ni Hontiveros sa sarili ay nagdudulot lamang ng mas matinding pagduda at nagpapatibay sa paniniwala na ang mga ahensya ng gobyerno ay ginagamit upang protektahan ang mga may-kapangyarihan.

Ang Kaguluhan at ang Pagbagsak ng Imahe: Ang Kasong Claire Castro at Bato Dela Rosa

Ang paglala ng pulitikal na tensiyon ay tila nagdudulot ng chaos at breakdown sa integridad ng mga personalidad. May isang kakaibang segment sa ulat na nagtataas ng seryosong pag-aalala tungkol sa estado ng mind ng kilalang abogado na si Claire Castro.

Sa ulat, ipinakita ang isang clip ni Castro na tila nagpapahayag ng mga gulo at hindi maintindihang salita (hal. “Sa konektadong Pinoy, walang konektado, lahat ay konektado”), na nagdulot ng espekulasyon. Ang host ng channel ay seryosong naghamon kay Castro na magpa-drug test at nagbigay ng mga haka-haka na ang kanyang tila “nalulunod” na pagkilos ay dulot ng matinding pressure at posibleng koneksyon sa mga personalidad na nag-aalok ng ipinagbabawal na gamot. Ang pahayag na ito, na tila personal na atake, ay nagpapahiwatig ng tindi ng internal na labanan sa pulitika—kung saan maging ang personal na kalagayan ng isang tao ay ginagamit na sandata.

Ang kaso ni Castro, na isang super intelligent na abogado, ay tinitingnan bilang isang senyales ng pagbagsak ng moralidad at integridad sa pulitikal na kalikasan. Ito ay nagpapakita na ang pulitika ay hindi na lamang tungkol sa batas, kundi tungkol sa pressure, destruction, at weaponization ng kahit anong personal na isyu upang sirain ang kalaban.

Kasabay nito, ang usapin naman tungkol kay Senador Bato Dela Rosa at ang tanong kung siya ba ay “nagtatago” ay isa ring panlilihis. Sa gitna ng espekulasyon na siya ay hinahanap, pinanindigan ng mga mambabatas tulad nina Senator Imee Marcos at Marcoleta na si Bato ay hindi nagtatago. Ang katunayan na pumirma siya sa minority report ay nagpapakita na siya ay kasama pa rin sa sistema. Ang mga pahayag na alam ng mga Remulla (na konektado sa kasalukuyang administrasyon) kung nasaan si Bato (sa Pampanga) ay nagdudulot ng pagkalito—sino ba talaga ang nagsasabi ng totoo? Ang drama ng pagtatago ni Bato ay isa na namang distraction mula sa mas malalaking isyu, isang paraan upang makalimutan ng publiko ang mga trilyong nawawala sa kaban ng bayan.

Hamon sa Taumbayan: Tumutok sa Katotohanan

Ang Anti-Dynasty Law ay mananatiling “Anti-Antay Law” kung ang mga Pilipino ay hahayaang mamanipula ang kanilang atensyon. Ang show na ito ng pulitikal na drama, mula sa pag-atake kay Hontiveros, ang pagbalewala sa mga Ghost Projects, hanggang sa personal na pag-atake kay Claire Castro, ay sadyang idinisenyo upang pahinain ang focus ng taumbayan.

Ang katotohanan ay simple: ang mga nagtatago ng malalaking korapsyon ay sadyang gagamit ng mga isyung popular, tulad ng Anti-Dynasty Law, upang magsilbing cover. Ang tanging paraan upang manalo ang taumbayan sa labanang ito ay ang huwag magpabulag, huwag magpalihis, at tuloy-tuloy na itanong: Nasaan na ang trilyong Ghost Projects? Bakit hindi pa naisasauli ang 60 bilyong PhilHealth funds? Ang mga tanong na ito ang dapat maging agenda, hindi ang mga batas na sadyang ginawa upang hindi ipasa.

Ang mga politiko ay maaaring yumukod at bumaluktot sa batas ng tao, ngunit hindi sila makakatakas sa batas ng tadhana. Ang lahat ng kasinungalingan at diversionary tactics ay tiyak na babalik sa kanila sa tamang panahon. Ngayon ang oras upang maging mulat, tumutok sa mga totoong isyu, at igiit ang pananagutan ng mga nasa kapangyarihan bago pa tuluyang maging permanenteng palabas ang ating sistema ng gobyerno.